Diyarbakır’daki 21 yerel gazete tek matbaada baskı yapacak

Türkiyedeki döviz hareketliliği nedeniyle artan kağıt fiyatları zaten zor ayakta durabilen yerel gazetelere ağır darbe vurdu. Diyarbakırdaki 21 yerel gazetenin sahipleri çareyi matbaalarını kapatarak, tek matbaada baskı yapmakta buldu.

Diyarbakırın Bağlar ilçesinde bulunan bir matbaa, akşam saatlerinde çalışmaya başlıyor. Matbaadaki iki baskı makinası aynı anda gazete basmaya başlıyor. Baskısı yapılanlar Diyarbakır ve ilçelerinde yayınlanacak ertesi günün gazeteleri. Ancak bu matbaada basılan tek bir gazete değil. Merkez ve ilçelerde yayınlanan 21 gazete aynı matbaada basılıyor. Gazetelerin yollarını aynı matbaada buluşturan ise ekonomik kriz oldu. Merkez ve ilçelerde otuzu aşkın yerel gazetenin bulunduğu Diyarbakırda, yerel gazetelerin tek gelir kaynağı, tüm Türkiyede olduğu gibi, resmi ilanlar.

Son aylardaki zamlarda dövize kuruna bağlı fiyat artışlarının yerel medyayı zor durumda bıraktığını vurgulayan Fiğançiçek, “Son 6 aylık süreçte neredeyse yüzde üçyüzü aşkın bir girdi maliyetiniz var. Basın İlan Kurumu üzerinden aldığımız ilanlar artık bunu karşılayacak durumda değil. Kağıt, kalıp ve diğer maliyetler ve bununla beraber çalışanların maliyetlerinde artış olduğu için birçok gazete neredeyse zararına çıkmaya devam ediyor. Yılbaşında kağıt 90 lira civarındaydı dün kağıt almaya çalıştık, bir topuna 320 lira istediler” dedi.

Fiğançiçek, yerel gazete sahiplerinin çareyi matbaalarını kapatmakta bulduğunu vurgulayarak, 21 gazetenin kendi matbaasında basılmaya başlandığını söyledi. Fiğançiçek, asgari ücretin artmasıyla çalışanların maliyetlerinin de arttığını ifade ederek şunları söyledi: “Daha önce ayrı ayrı matbaalar vardı, hepsi biraraya geldi, herkes kağıdını, kalıbını alıyor, buradaki işletmeci belli bir ödeme yapıyor, öyle baskı yapıyor. Çalışanlar konusunda da ciddi sorunlar var. Basın İlan Kurumu’nun bizden istediği 6 çalışandır. Biz kesinlikle bunların düşürülmesinde yana değiliz çünkü zengin içerik üretmek için fikir işçisi kadrosu mutlaka olmalı. Ama bir kişinin Ocak ayı itibarıyla maliyeti 5 bin 500 lira, 6 çalışanı hesaplarsak 33 bin liraya yakın bir maliyet çıkıyor.”

Fiğançiçek, hükümetin açıkladığı tedbirlerden sonra doların düşmesine rağmen fiyatların değişmediğine dikkat çekerek, fiyatları kontrol edecek bir mekanizmanın kurulması gerektiğini söyledi.

“Yerel basın gittikçe küçülüyor”

Güneydoğu Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Mücahit Ceylan ise yerel medyanın gittikçe küçüldüğünü ifade etti. VOA Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Ceylan, küçülmenin en önemli sebebinin ekonomi olduğu belirtti. Kağıt fiyatlarındaki artışa dikkat çeken Ceylan, “Türkiye’de 2019 yılında toplam gazete ve dergi sayısı 5 bin 500 adetti. 2020 yılında bu oran yüzde 13 oranında azaldı. 5 bin 500’den 4 bin 546’ya indi. Ekonomik krizin bunda çok büyük bir etkisi var. Özellikle gazeteler hem kağıt bulmakta zorlanıyorlar. Pandeminin başında bir top kağıdın fiyatı 90 TL iken bugün rakam 450 TL’ye çıkmış durumda. Sadece 2 ay önce bir top kağıt 250 TL idi şimdi fiyat 450 TL’ye çıktı. Yüzde yüze yakın artış oldu” şeklinde konuştu.

Ceylan’a göre çözüm Türkiye’nin kağıt üretmesiyle birlikte, yerel basının hükümet tarafından desteklenmesi. Asgari ücretin zamlanmasıyla maliyetlerin yüzde 50 arttığını vurgulayan Ceylan, “Türkiye’de iç piyasada bu ihtiyacı karşılayabilecek üretimi olması lazım. Gazetelerin dışarıdaki kur artışından etkilenmeyecek şekilde hammaddeye ulaşması sağlamalı. Sadece hammaddenin yükselmesinden kaynaklı değil asgari ücret yükseldi ama artık gazetelerin Basın İlan Kurumu’ndan aldıkları gelir aynı. Asgari ücrete gelen yüzde 50 artışla, zaten çok ciddi sıkıntılar yaşayan, kapanma ile yüz yüze kalmış gazetelerin personel gideri de yüzde 50 artmış oldu. 2021 yılında daha vahim bir tabloyla önümüze çıkacak gibi” şeklinde konuştu.

Yerel gazeteler aldıkları önlemlerle bir süre daha ayakta kalmaya çalışacak. Ancak önlemlerin ne kadar işe yarayacağını zaman gösterecek.