Büyük mühendis El Cezeri’nin Makineleri Sergisi Diyarbakırlılarla
Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi, İslamın Altın Çağı döneminde dünyanın sayılı dehâlarından büyük mühendis El Cezeri’nin Olağanüstü Makineleri Sergisini Diyarbakırlılarla buluşturuyor.
Kültür ve Sosyal İşler Daire Başkanlığı, Müslüman bilim insanı El Cezerinin 13. yüzyılda kaleme aldığı Kitabül Hiyeldeki makine çizimlerinin çalışır makinelere dönüştürüldüğü “Cezerinin Olağanüstü Makineleri Sergisini Diyarbakır Surlarının en büyük ve en eski Keçi Burcunda meraklıların ilgisine sunacak.
Sergi, Durmuş Çalışkanın 15 yılı aşkın çalışmalarının meyvesi olarak dünyada bir ilkin gerçekleştirildiği Cezerinin makinelerinin eş ölçekte, aynı malzeme ve teknik ile üretilmesi ile ortaya Cezerinin yol göstericiliğinden yola çıkarak yapılmış 25 olağanüstü makineden oluşuyor.
Sergide, Filli Su Saati, Yılan Mekanizması,Kayıkçılı Su Saati Çalgıcı Figürü, Çocuklu Otomatik Lavabo, Tavus Kuşlu Otomatik Lavabo, İçecek Sunan Çocuk Otomatı, Kan Ölçme Otomatı, Dört Sürgülü Kapı Kilidi, Geometrik Çizim Aleti ve Küresi ile Çok Amaçlı Kefe Uygulaması’nın arasında bulunduğu 25 eser sergilenecek.
25 Mart Cuma Keçi Burcunda açılacak sergi 18 Mayıs Çarşambaya kadar açık kalacak.
El Cezeri
Tam adı Ebû el-‘İzz bin İsmaî‘l bin el-Rezzâz el-Cezerî olan, Diyarbakır’da Artuklular döneminde 1200 yılı dolaylarında yaşamış bir mühendistir.
Cezeri, mekaniğe kendi dehasıyla kazandırdığı tüm teknik yenilikler dışında, makine tasarımıyla hikaye anlatan bir sanatçıdır. Cezeri’nin en dikkati çeken özelliği makine kavramını yeniden inşa ediyor ve döneminin kültürel birikimini yansıtacak şekilde makineyi sanatla birleştiriyor.
Diyarbakır İçkale’de bulunan Artuklu Sarayında kesintisiz 25 yıl (1181-1206) saray mühendisi görevini sürdürmüş olan Cezeri, Helenistik dönemde Pnömatik ve İslam Medeniyetinin gelişmiş döneminde Hiyel olarak bilinen bir geleneğin güçlü bir temsilcisidir.
Sibernetiğin ilk adımlarını attığı ve ilk robotu yapıp çalıştırdığı kabul edilen Cezeri, ünlü sanatçı Leonardo da Vinci’ye ilham kaynağı olduğu düşünülür.