Borsa Hanı, mülkiyet sorunu nedeniyle onarılamayarak kaderine terk edildi

Diyarbakırın Sur ilçesinde bir zamanlar kentin ticaretinin döndüğü tarihi (bilinen adı Borsa Hanı), Çifte Han mülkiyet sorunu nedeniyle onarılamayarak kaderine terk edildi. Mahkeme sürecinin devam ettiğini belirten mülk sahiplerinden İbrahim Sevük, “Biz restore edilsin diye çok yere başvuru yaptık. Biz de hisse sahibi olarak, çoğunluk bizde olduğu için çalışmaları beraber yapalım dedik. Ama elimizden aldılar. Restorasyona sokulacağı söyleniyor. Ancak somut herhangi bir adım atılmadı” dedi.

Borsa Hanı olarak da bilinen tarihi Çifte Han, Diyarbakır’ın Sur ilçesinde yer alan ve kesin tarihi bilinmeyen, eskiden borsa amaçlı kullanıldığı bilinen han, günümüzde harabe bir haldedir. Diyarbakır’ın tarihi surlarının içindeki bölgede olan bu tarihi yapı hemen dikkat çekiyor. Bulunduğu sokakla aynı adı taşıyan yapı, yıllardır restore edilmeyi bekleyen harabe hali ise içler acısı.

Bir zamanlar kentin ticaretinin döndüğü mekanlardan biri olan tarihi han içinde yıllardır esnaflık yapan vatandaşlar ise, yetkililerin bu tarihi mimariyi bir an önce restore edip, kente kazandırılması çağrısında bulunuyor. Şehrin tam göbeğinde kaderine terk edilmiş bu yapı, turizme kazandırıldığında ise birçok kişi için de istihdam kapısı olacak.

“MAHKEME SÜRECİ DEVAM EDİYOR”

Çifte Han’ın mülk sahiplerinden İbrahim Sevük, “Çifte Han üç kattan oluşuyor. Alt katı ise mahzen. Toplamda 41 oda ve mahzeni var. Yan tarafı daha önce boş arsaydı. Çok eskiye gidersek kente yolu düşüp hana gelen tüccarlar develerini eşeklerini bırakıp kendileri handa konaklıyormuş. Daha sonraki dönemlerde ise iş adamları hana giriyor. Borsa olarak belli bir ticarethane olarak kullanılıyor. 1800’lü yıllarda İbrahim Paşa buraya geliyor. 5 sene onun hizmetinde kalıyor. Ve han daha sonra İbrahim Paşa Vakfı olarak devam ediyor. Çifte Han, kentte kalan son tarihi handır. Biz restore edilsin diye çok yere başvuru yaptık. Tarihi kalan son hanlardan, yardım edin diye. Beraber onaralım. Biz de hisse sahibi olarak, çoğunluk bizde olduğu için çalışmaları beraber yapalım dedik. Ama elimizden aldılar. Restorasyona sokulacağı söyleniyor. Ancak somut herhangi bir adım atılmış değil. İnşallah yapılır ve biz de nasipleniriz. Şu an için biz de bekliyoruz. Han için değer biçilip bize verilen maddi miktar istediğimiz miktar değil. Bizler yetkililere restore edilsin diye gittik, ancak onlar kamulaştırdı. 2017’den beri mahkeme süreci var. Mahkeme süreci devam ediyor. Bilirkişi heyeti geldi. Onlara siz de verilen miktarı yerinde görün dedik. Çoğu bakmadan kendi biçtikleri rakamla gidiyor. Biz de diyoruz her şey ortada. Mal sahipleri mağdur edilmeden bir rakam belirlenmeli. Handa 40 senelik kiracımız var. Buna benzer 15 civarı kiracımız var. Onların da mağduriyetini biliyoruz. Bizim de elimizden bir şey gelmiyor. Umarız sesimiz yetkililere ulaşır ve esnaf mağdur edilmez. Yetkililer buraya el atarsa hizmete açık güzel bir yer olacak” diye konuştu.

“ÇİFTE HAN’IN 19 HİSSEDARI VAR”

Yıllardır restorasyon çalışmalarının başlatılacağını ancak bir türlü o çalışmanın başlatılmadığını söyleyen bir esnaf, “Han çok uzun bir zamandır mahkemelik. Mahkemeler devam ettiği için ortada somut bir şey yok. Kişilerin tekelinde olduğu için çözüme ulaşmadığını düşünüyorum. Zaten 19 hissedar olduğu diye bir söylenti var. Bir yandan da müdahale edilmediği için han yıpranıyor. Her sene ‘bu sene restorasyon olacak’ deniliyor. Ancak çalışmalar bir türlü başlamıyor. Ben küçükken buralarda ticaret yapılıyordu. Ve gerçekten restore edilse birçok kişi için ekmek kapısı olacak. Bu han Sülüklü Han’dan da Hasan Paşa Han’ından da daha büyük. Restorasyon için geç bile kalındı” dedi.

“ÇÜRÜMESİNİ BEKLİYORLAR”

Tarihi Çifte Han’ın kaderine terk edildiğini ve handa bulunan esnafın mağdur edilmemesi gerektiğine dikkat çeken esnaf Alişan Buğdaycı sözlerini şöyle sürdürdü:

“40 seneden beridir handa esnafım. Küçük yaşlardan buradayım. Han restore edilip dükkanların yıkılacağı ve Sülüklü Han ile birbirine bakacak şekilde olacağı söyleniyor. Dükkanlarımız yıkılıp yapılmazsa biz esnaf ne yapacağız? Restore edilmesini istiyoruz. Yıllardır burada kiracıyız. Restore edildiğinde bizler dükkan yapılmasını istiyoruz. Tüm birikimimiz ile burada dükkan açtık. Gençliğimiz burada geçti. Hanın restore çalışması yapıldıktan sonra esnafı da düşünsünler. 25 yıldır han bu durumda. Kaderine terkedilmiş. Çürümesini bekliyorlar. İstenilse yapılır. Bitirildiği zaman burada 100 için ekmek parası olur. Bizim talebimiz aslına uygun restore edilsin ve bizlere de dükkan verilmesi. Kiracıyız hepimiz. Bizi mağdur etmesinler. Biz yetkililere kadar gittik. Şikayetimizi bildirdik.”